Hoe wiskundige formules je kunnen leren leven
Soms is het handig en fijn om een flauw benul van wiskunde te hebben: het is namelijk een denkwijze waarin situaties volgens regels verlopen en tot voorspelbare uitkomsten leiden. In de wiskunde is de wereld lekker zwart – wit, je mag spreken van goed of fout. Zelfs de onvoorspelbaarheid van het leven is in wiskundige taal te vatten, laat me dit uitleggen.
X + ∆ X
Stel je een gewenste uitkomst in een bepaalde situatie voor als X. Bijvoorbeeld: om te reizen gebruik ik bij voorkeur de trein. Uit ervaring weet je echter dat daar altijd wel iets aan kan variëren. De trein kan eerder komen, op tijd komen, te laat komen of helemaal niet komen. Soms is een gebeurtenis exact volgens jouw wensen, vaak ietsje minder en heel soms flink beter dan jouw verwachting. Er is dus altijd een stukje van X dat onvoorspelbaar blijft. Dit stel je wiskundig voor als ∆ X. Een gewenste uitkomst is in het dagelijks leven altijd je gewenste oplossing (X) en een variatie op die gewenste situatie (∆X). Wiskundig schrijf je dat als volgt op: X + ∆ X.
(X,Y,Z)
In het dagelijks leven zijn er echter meer uitkomsten, dan die ene door jou meest gewenste oplossing. Omstandigheden en andere personen kunnen de door jou gewenste uitkomst beïnvloeden. De treinen kunnen om een bepaalde reden niet rijden of iemand reist naar dezelfde bestemming met de auto en vraagt jou om kosten te delen en mee te rijden. Dat je deze andere uitkomsten niet als gewenst ziet, wil niet zeggen dat ze niet bestaan. Naast X heb je dus ook een Y en misschien zelfs een Z. Je kunt naast de trein met vervangend of ander vervoer reizen, zoals de bus of een auto. Je krijgt in het dagelijks leven dus met een verzameling aan mogelijke uitkomsten te maken, waaronder de door jou gewenste: (X,Y,Z).
∆(X,Y,Z)
Elke mogelijke uitkomst kan elke keer echter weer een beetje verschillen van de verwachting of van een vorige ervaring, wederom door omstandigheden of invloed van andere mensen. Er bestaat naast een ∆X, daarom ook een ∆ Y en een ∆ Z. Bijvoorbeeld wanneer je meerijdt met iemand anders met de auto, maar diegene raakt onderweg de weg kwijt. Er ontstaat zo ook een verzameling aan verschillen in mogelijke uitkomsten: ∆(X,Y,Z).
(X,Y,Z) + ∆ (X,Y,Z)
Kortom: in het dagelijks leven zul je rekening moeten houden met niet alleen exact jouw gewenste situatie (je routine), maar ook met variatie op die gewenste situatie (aanpassingen op je routine). En je moet voorbereid zijn op een situatie die totaal verschilt van de door jouw gewenste situatie (afwijkingen van je routine). En hou er zelfs rekening mee dat die alternatieve situatie zich vervolgens niet geheel houdt aan de afspraak (aanpassingen op de afwijking van je routine). Wiskundig schrijf je dat op als: (X,Y,Z) + ∆ (X,Y,Z).
“Voor mij maakt zo'n wiskundige formule het leven beter hanteerbaar, omdat het variatie en afwijking binnen regels weet te vatten en zo de onvoorspelbaarheid van het leven insluit in mijn verwachting.”
Ik krijg het als persoon met #autisme pas moeilijk wanneer zonder reden of uitleg van mij gevraagd wordt om niet voor de mij geliefde en bekende X, maar voor de andere meer onzekere Y + ∆ Y te gaan. Zonder motivatie krijg ik dit namelijk niet sluitend (groepsgedrag volgen is voor mij namelijk geen motivatie). Om dit te kunnen hanteren moet ik met de sociaal-emotionele vectoren α, β en γ gaan werken in een multidimensionale omgeving. Maar dat leg ik een andere keer wel uit, misschien.
Marc Beek is publieksvoorlichter van beroep en heeft een late diagnose autisme gekregen. Daarnaast is Marc activiteiten boswachter en geeft op verrassende wijze uitleg over autisme tijdens een wandeling door de natuur, waarbij hij planten en dieren gebruikt in zijn verhaal.