Wat is een Autisme Belevingswandeling (ABW)
Je ontdekt tijdens een wandeling hoe autisme hebben het dagelijks leven beïnvloedt van iemand die volop meedoet in de samenleving. Tijdens een wandeling van ongeveer anderhalf uur leer je de denk- en handelswijze van mensen met autisme beter begrijpen. Dit begrip komt het contact tussen soms sterk verschillende mensen ten goede. Bij voorkeur wandelen we in de vrije natuur, maar een wandeling kan ook (deels) door een bebouwde omgeving gaan. En zelfs volledig in een gebouw gehouden worden.
De natuur als voorbeeld van werkzame diversiteit
Ieder mens is uniek en dat geldt uiteraard ook voor mensen met autisme. Aan de hand van voorbeelden uit de dieren- en plantenwereld die we onderweg tegenkomen, ontdek je dat de natuur het heel vanzelfsprekend vindt dat er onderlinge verschillen zijn. De natuur als geheel wordt daar sterker en mooier door. Door die ruimte voor verschillen ook in ons eigen leven toe te staan, maken we het in de samenleving makkelijker voor mensen met autisme om op eigen wijze mee te kunnen doen.
Hoe is de opzet van de Autisme Belevingswandeling
Tijdens de wandeling krijg je verrassende verhalen te horen, boeiende voorbeelden te zien en doe je enkele oefeningen. Hierdoor wordt je niet alleen aan het denken gezet over de betekenis van het verhaal of van het voorbeeld, maar vooral ook over je eigen houding en gedrag. Tussendoor is er gelegenheid om met elkaar te praten en ervaringen uit te wisselen. Dit maakt elke wandeling weer tot een persoonlijke beleving. De wandelingen worden gegidst door Marc Beek, ervaringsdeskundig voorlichter bij Aut of the Blue en vrijwillig boswachter bij Natuurmonumenten. Bij grotere groepen loopt er soms een assistent mee die tussendoor de deelnemers met individuele vragen te woord kan staan.
Beeldspraak
Elk besproken item heeft min of meer dezelfde opzet. We staan steeds stil bij een bepaalde situatie, bijvoorbeeld een paddenstoel die op een boom groeit. Daar vertelt Marc dan iets wetenswaardigs over. Alhoewel hij over de natuur praat, bevat zijn verhaal beeldspraak, het is een metafoor. Het gaat dan wel over een paddenstoel, maar eigenlijk gaat het over autisme. Zo wordt iets wat minder grijpbaar is, gevat in een beeld wat je kunt zien.
Praktische informatie
In totaal wandel je circa 3 kilometer. We staan heel regelmatig stil. In een gebouw is de afgelegde afstand vaak niet meer dan 1 kilometer. Zorg in alle gevallen voor prettige wandelkleding en comfortabel schoeisel. Hou indien buiten gewandeld wordt rekening met de weersverwachting en neem o.a. voldoende drinken mee voor onderweg.
Filmpje (verslag van het uitreiken van een Pluim aan Aut of the Blue)
Voorbeelden van verhalen
Hieronder staan drie voorbeelden van verhalen die tijdens de Autisme belevingswandeling aan bod kunnen komen. Deel de verhalen vrij, maar noem wel de Autisme belevingswandeling als bron.
De Brandnetel
De brandnetel groeit al op vervuilde grond, heeft meer vitamine C dan sla, meer waardevolle mineralen dan spinazie, je kan er soep, kaas en pesto mee maken en van de vezels uit de stam zelfs spijkerbroeken. Het is dus een heel nuttig plantje. Maar de brandnetel kennen we vooral doordat deze een branderig gevoel geeft, wanneer je het plantje aanraakt. Van alle eigenschappen die het plantje heeft, gebruiken we de negatieve om het plantje een naam te geven.
Bij mensen met autisme, die anders kunnen reageren op aanraking dan je verwacht, onthouden we vooral het gedrag dat ons irriteert. Nu is het de kunst om hierop niet aangebrand te reageren, maar de kwetsbaarheid en ook de goede eigenschappen van iemand met autisme te blijven zien.
Filmpje met o.a. de Brandnetel in Willem Wever
De Wilg
De wilg heeft licht hout. Het lage gewicht maakt deze bomen uitermate geschikt om daar te groeien waar andere bomen minder goed kunnen groeien: langs waterkanten of op drassige grond. Het hout is behalve licht ook zacht, en dat maakt de boom kwetsbaar. Soms is de hele binnenkant van een wilg weggerot. Het is verbazingwekkend hoe zo'n holle boomstam toch doet wat gezonde bomen doen: rechtop staan, takken en blaadjes maken, vruchten dragen, voortplanten. Blijkbaar is die binnenkant van een boom, iets wat we zien als de kern van een boom, niet eens zo belangrijk.
Mensen met autisme zijn kwetsbaar bij het onderhouden van veel, snel wisselende sociale contacten, iets wat we soms ten onrechte beschouwen als de kern van het moderne samenleven. Zet je zo iemand op de juiste plek in de organisatie en geef je hierbij de juiste begeleiding, dan kan deze persoon niet alleen meedoen, maar mogelijk ook doorgroeien.
De Collegebanken
Vaak zijn de banken in collegezalen van gelijke hoogte. De maat is een gemiddelde van die van alle mannen en alle vrouwen. Dat gemiddelde van het gemiddelde heeft bijna niemand, dus op een standaard bank zit bijna niemand goed. Je zou maatwerk kunnen leveren, bijvoorbeeld met een verstelbare bank. Maar maatwerk is snel te duur in aanschaf en onderhoud. Je zou als redelijk alternatief alle kleine mensen op de voorste rijen plaats kunnen laten nemen, waar je dan lage stoelen plaatst. De grote mensen kunnen dan op de hoge banken die achteraan staan plaatsnemen. En iedereen die tussen klein en groot inzit, kan daartussen in gaan zitten op de oude standaard banken. Maar mensen gedwongen op basis van een bepaalde kenmerk een plaats geven, voelt niet lekker aan. Je zou misschien ook alle banken aan de linkerkant van een rij lager kunnen maken, die in het midden van de rij standaard houden en die aan de rechterkant hoger kunnen maken. Je maakt zo nog steeds verschil in lengte, maar het onderscheid is veel minder zichtbaar: per rij zitten alle lengtes naast elkaar. Een kleine aanpassing, maar een groot verschil.
Het grote verschil tussen apart gezet worden (segregatie) om geholpen te worden en apart gaan zitten (separatie) omdat het je helpt, is het hebben van de vrije keuze. Je helpt mensen met autisme het meeste wanneer ze zelf ook mee mogen beslissen over de aangeboden hulp.
